تبیی نسبت دو قاعده ی ضمان ید و مایضمن بصحیحه یضمن بفاسده

چکیده در فقه اسلامی، قاعده های فقهی در استخراج احکام جایگاه ویژه ای دارند. قلمرو برخی از این قواعد، بسیار نزدیک به یکدیگر است. در رساله ی حاضر نسبت بین دو قاعده ی «ضمان ید» و «مایضمن» بررسی شده است. فقهای امامیه برای اثبات اعتبار قاعده ی «ضمان ید» به حدیث مشهور«علی الید ماخذت حتی تودی» و بنای عقلاء استناد کرده اند. همچنین برای اثبات حجیت قاعده ی «مایضمن»، علاوه بر دلایل مذکور، به قواعد «احترام» و «لاضرر» نیز تمسک می شود. پس از بررسی ابعـاد گوناگـون دو قاعـده به این نتیجه رسیدیـم که نسبت این دوقاعده ، عموم و خصوص من وجه است؛ بدین معنا که قاعده ی «مایضمن» نسبت به قاعده ی «ضمان ید» اخص مطلق بوده و مصداقی از مصادیق این قاعـده به شمار می رود. واژگان کلیدی: